บทที่ 3 ซอฟต์แวร์

ความหมายของซอฟต์แวร์

       การใช้งานระบบสารสนเทศด้วยคอมพิวเตอร์ จำเป็นต้องมีซอฟต์แวร์ควบคุมการทำงาน เช่น การซื้อของโดยใช้บัตรเครดิต ผู้ขายจะตรวจสอบบัตรเครดิตโดยใช้เครื่องอ่านบัตร แล้วส่งข้อมูลของบัตรเครดิตไปยังศูนย์ข้อมูลของบริษัทผู้ออกบัตร การตรวจสอบจะกระทำกับฐานข้อมูลกลาง โดยมีกลไกหรือเงื่อนไขของการตรวจสอบ จากนั้นจึงให้คำตอบว่าจะยอมรับหรือปฏิเสธบัตรเครดิตใบนั้น การดำเนินการเหล่านี้เป็นไปโดยอัตโนมัติตามคำสั่งซอฟต์แวร์
       ทำนองเดียวกันเมื่อซื้อสินค้าในห้างสรรพสินค้า พนักงานเก็บเงินจะใช้เครื่องกราดตรวจอ่านรหัสแท่งบนสินค้าทำให้บนจอภาพปรากฏชื่อสินค้า รหัสสินค้า และราคา ในการดำเนินการนี้ต้องใช้ซอฟต์แวร์ ซอฟต์แวร์จึงเป็นสิ่งสำคัญที่ทำให้ระบบคอมพิวเตอร์ทำงานได้
      ซอฟต์แวร์ คือ ชุดคำสั่งที่สั่งงานคอมพิวเตอร์เป็นลำดับขั้นตอนของการทำงาน ชุดคำสั่งเหล่านี้ได้จัดเตรียมไว้ในหน่วยความจำของคอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์อ่านชุดคำสั่งแล้วทำงานตาม ซอฟต์แวร์จึงเป็นสิ่งที่มนุษย์จัดทำขึ้น และคอมพิวเตอร์จะทำงานตามคุณลักษณะของซอฟต์แวร์ที่วางไว้แล้วเท่านั้น      
       

ชนิดของซอฟต์แวร์  

ซอฟต์แวร์หรือโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่มีผู้พัฒนาขึ้นเพื่อใช้งานกับคอมพิวเตอร์มีมากมาย ซอฟต์แวร์เหล่านี้อาจได้รับการพัฒนาโดยผู้ใช้งานเอง หรือผู้พัฒนาระบบ หรือผู้ผลิตจำหน่าย หากแบ่งแยกชนิดของซอฟต์แวร์ตามสภาพการทำงาน จะแบ่งได้เป็น 2 ประเภทดังนี้

1. ซอฟต์แวร์ระบบ (system software)   
คือซอฟต์แวร์ที่บริษัทผู้ผลิตสร้างขึ้นมาเพื่อใช้จัดการกับระบบ หน้าที่การทำงานของซอฟต์แวร์ระบบคือดำเนินงานพื้นฐานต่างๆ ของระบบคอมพิวเตอร์ เช่น รับข้อมูลจากแผงแป้นอักขระแล้วแปลความหมายให้คอมพิวเตอร์เข้าใจ นำข้อมูลไปแสดงผลบนจอภาพหรือนำออกไปยังเครื่องพิมพ์ จัดการข้อมูลในระบบแฟ้มข้อมูลบนหน่วยความจำรอง เมื่อเปิดเครื่องคอมพิวเตอร์ ทันทีที่มีการจ่ายกระแสไฟฟ้าให้กับคอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์จะทำงานตามโปรแกรมทันที โปรแกรมแรกที่สั่งคอมพิวเตอร์ทำงานนี้เป็นซอฟต์แวร์ระบบ ซอฟต์แวร์ระบบอาจเก็บไว้ในรอม หรือในแผ่นจานแม่เหล็ก หากไม่มีซอฟต์แวร์ระบบ คอมพิวเตอร์จะทำงานไม่ได้ ตัวอย่างของซอฟต์แวร์ระบบ เช่น วินโดว์ 98 วินโดว์เอ็กซ์พี ยูนิกซ์ และ ลีนุกซ์ เป็นต้น ซอฟต์แวร์ระบบยังใช้เป็นเครื่องมือในการพัฒนาซอฟต์แวร์อื่นๆ และยังรวมไปถึงซอฟต์แวร์ตัวแปลภาษาต่างๆ  

2. ซอฟต์แวร์ประยุกต์ (application software)  
เป็นซอฟต์แวร์ที่ใช้กับงานด้านต่างๆ ตามความต้องการของผู้ใช้ที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้โดยตรง ปัจจุบันมีผู้พัฒนาซอฟต์แวร์ใช้งานสำหรับงานทางด้านต่างๆ ออกจำหน่ายเป็นจำนวนมาก ทำให้การประยุกต์ใช้งานคอมพิวเตอร์จึงเป็นไปอย่างกว้างขวางและแพร่หลาย เราอาจแบ่งซอฟต์แวร์ประยุกต์ออกเป็นสองกลุ่มคือ ซอฟต์แวร์สำเร็จและซอฟต์แวร์ที่พัฒนาขึ้นใช้งานเฉพาะ ซอฟต์แวร์สำเร็จในปัจจุบันมีมากมาย เช่น ซอฟต์แวร์ประมวลคำ ซอฟต์แวร์ตารางทำงาน ฯลฯ

ข้อควรคำนึงถึงในการใช้ซอฟต์แวร์

• การติดตั้ง

เราคิดว่าซอฟต์แวร์ไม่ควรหลอกให้คุณทำการติดตั้ง ซอฟต์แวร์ควรมีความชัดเจนเมื่อคุณจะติดตั้งหรือเปิดใช้งานซอฟต์แวร์ในคอมพิวเตอร์ และคุณควรมีสิทธิ์ที่จะปฏิเสธ แอปพลิเคชันไม่ควรติดตั้งตัวเองลงในคอมพิวเตอร์ของคุณอย่างลับๆ หรือโดยการซ่อนอยู่ภายในโปรแกรมอื่นที่คุณติดตั้งหรืออัปเดต คุณควรได้รับแจ้งอย่างชัดเจนเกี่ยวกับฟังก์ชันของแอปพลิเคชันทั้งหมดในชุด

• การเปิดเผยข้อมูลอย่างตรงไปตรงมา

เมื่อแอปพลิเคชันได้รับการติดตั้งหรือเปิดใช้งาน ควรมีการแจ้งให้คุณทราบถึงฟังก์ชันที่สำคัญและโดดเด่น และหากแอปพลิเคชันหากำไรโดยการแสดงโฆษณาให้คุณดู ก็ควรอธิบายถึงการดำเนินการนี้อย่างชัดแจ้งและตรงไปตรงมา ข้อมูลนี้ควรนำเสนอในลักษณะที่ผู้ใช้ทั่วไปสามารถเห็นและเข้าใจได้ ไม่ใช่แฝงอยู่ในตัวอักษรขนาดเล็กที่กำหนดให้ต้องเลื่อนดู ตัวอย่างเช่น หากแอปพลิเคชันได้รับเงินจากการแสดงป๊อปอัปโฆษณาหรือการส่งข้อมูลของคุณไปยังบุคคลที่สาม การดำเนินการต่างๆ เหล่านี้ควรต้องแจ้งให้คุณทราบอย่างชัดเจน

• การนำออกที่ง่ายดาย

คุณควรสามารถทราบวิธีปิดใช้งานหรือลบแอปพลิเคชันออกได้อย่างง่ายดาย กระบวนการควรมีการลบคอมโพเนนต์ที่จำเป็นในการปิดใช้งานฟังก์ชันทั้งหมดของแอปพลิเคชัน ไม่ว่าจะชัดเจนหรือไม่ โดยไม่ทำให้คอมพิวเตอร์ของคุณเสียหาย เมื่อปิดใช้งานหรือลบแอปพลิเคชันไปแล้ว แอปพลิเคชันต้องไม่คงการทำงานหรือเปิดใช้งานอีกโดยอัตโนมัติด้วยตัวเองหรือด้วยแอปพลิเคชันอื่น

• ลักษณะการทำงานที่ชัดเจน

แอปพลิเคชันที่ส่งผลกระทบหรือเปลี่ยนแปลงการใช้งานของผู้ใช้ควรมีการแจ้งอย่างชัดเจนว่าแอปพลิเคชันนั้นเป็นสาเหตุของการเปลี่ยนแปลงเหล่านั้น ตัวอย่างเช่น หากแอปพลิเคชันเปิดหน้าต่างขึ้นมา หน้าต่างนั้นควรระบุว่าแอปพลิเคชันนั้นทำให้หน้าต่างเปิด แอปพลิเคชันไม่ควรปิดบังตัวเองให้คลุมเครือโดยเจตนาภายใต้ชื่อหลายชื่อหรือชื่อที่ชวนสับสน คุณควรได้รับแจ้งวิธีการในการควบคุมแอปพลิเคชันในลักษณะที่ตรงไปตรงมา เช่น ด้วยการคลิกบนส่วนประกอบที่เห็นได้ชัดที่สร้างโดยแอปพลิเคชัน หากแอปพลิเคชันแสดงโฆษณาให้คุณดู ควรจะระบุว่าสิ่งที่แสดงเป็นโฆษณาและแจ้งให้คุณทราบว่าโฆษณานั้นมาจากแอปพลิเคชันเอง หากแอปพลิเคชันทำการเปลี่ยนแปลงที่ออกแบบมาเพื่อให้มีผลกับการใช้งานของผู้ใช้ในแอปพลิเคชันอื่น (เช่น การตั้งค่าหน้าแรกของคุณ) คุณควรได้รับแจ้งให้ทราบอย่างชัดเจนถึงการเปลี่ยนแปลงเหล่านั้น

• การสืบข้อมูล

หากแอปพลิเคชันรวบรวมหรือส่งข้อมูลส่วนตัวของคุณ เช่น ที่อยู่ของคุณ คุณควรรับทราบการดำเนินการนี้ เราเชื่อว่าคุณควรได้รับการขออนุญาตอย่างชัดแจ้งในลักษณะที่เด่นชัดและระบุอย่างชัดเจนว่าข้อมูลใดที่จะถูกรวบรวมหรือส่งไป สำหรับรายละเอียดเพิ่มเติม คุณควรสามารถหาดูนโยบายส่วนบุคคลที่เปิดเผยวิธีที่ข้อมูลจะถูกนำไปใช้งานและจะถูกแบ่งปันกับบุคคลที่สามหรือไม่ ได้อย่างไม่ยากลำบาก

• การรวมชุดมากับผลิตภัณฑ์ที่ดี

ผู้ให้บริการแอปพลิเคชันไม่ควรอนุญาตให้ผลิตภัณฑ์ของตนรวมเป็นชุดมากับแอปพลิเคชันที่มีคุณสมบัติไม่ตรงตามหลักเกณฑ์เหล่านี้

ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตจำนวนมากพบว่าในช่วงระยะเวลาหนึ่งคอมพิวเตอร์ของพวกเขาจะเต็มไปด้วยซอฟต์แวร์ที่ไม่พึงประสงค์ ไม่ว่าจะเป็นแอดแวร์ สปายแวร์ หรือขยะทั่วไป ทั้งนี้เนื่องจากบางแอปพลิเคชันที่พวกเขาติดตั้งนั้นมาพร้อมกับขยะ และขยะนั้นก็สร้างขยะที่เพิ่มพูนขึ้นเรื่อยๆ เราเชื่อว่าในทุกสถานการณ์ที่มีหลายแอปพลิเคชันได้รับการติดตั้งจะต้องมีการแจ้งต่อผู้ใช้อย่างชัดเจน เพื่อที่ว่าหลายเดือนต่อมาเมื่อคุณถามพวกเขาว่า “สิ่งนี้คืออะไร” พวกเขาส่วนใหญ่จะได้ทราบว่าสิ่งเหล่านั้นมาจากที่ใดและเหตุใดจึงมาอยู่ที่นั่น

โดยปกติมักมีความสัมพันธ์ทางธุรกิจที่ซับซ้อนระหว่างบริษัทที่เข้าร่วมในการรวมชุด ซึ่งอาจส่งผลให้บริษัทที่มีเจตนาดีได้รับประโยชน์จากการเผยแพร่หรือมีรายได้ที่เกิดจากซอฟต์แวร์ที่ไม่ได้มีประโยชน์กับคุณ การได้รับเงินในการเผยแพร่ หรือการชำระเงินเพื่อให้ได้รับการเผยแพร่พร้อมกับซอฟต์แวร์ที่ไม่เป็นที่ต้องการจะเป็นการทำให้ซอฟต์แวร์นั้นยิ่งไม่เป็นที่ต้องการมากขึ้นไปอีก ผู้ผลิตซอฟต์แวร์และผู้ลงโฆษณาที่มีความรับผิดชอบสามารถทำงานเพื่อป้องกันการเผยแพร่ดังกล่าวได้โดยการหลีกเลี่ยงความสัมพันธ์ทางธุรกิจประเภทนี้ แม้ว่าพวกเขาจะสื่อสารผ่านสื่อกลางก็ตาม

เราวิตกกับขนาดของปัญหานี้ ซึ่งเราคาดการณ์ว่าจะเป็นสาเหตุให้ต้องเสียเงินหลายร้อยล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อปี เนื่องจากเป็นปัญหาขนาดใหญ่และส่งผลต่อผู้ใช้ การดำเนินการที่หนักแน่นโดยอุตสาหกรรมจึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง

เราเชื่อว่าการกำจัดปัญหานี้ขึ้นอยู่กับความใส่ใจของผู้ใช้และอุตสาหกรรม ด้วยเหตุนี้ เราจึงพยายามที่จะเผยแพร่ซอฟต์แวร์ของเราเป็นชุดเท่านั้น โดยแอปพลิเคชันทั้งหมดต้องมีคุณสมบัติตรงตามหลักเกณฑ์ที่กล่าวมา และเราคิดว่าผู้ใช้จะได้รับประโยชน์หากมีบุคคลอื่นๆ ในอุตสาหกรรมดำเนินการเช่นเดียวกับเรา

หากต้องการเข้าร่วมการต่อต้านซอฟต์แวร์อินเทอร์เน็ตปลอม หรือหากต้องการข้อมูลเพิ่มเติม โปรดไปที่ http://stopbadware.org StopBadware.org เป็นแคมเปญอิสระ “Neighborhood Watch” (การเฝ้าระวังให้เพื่อนบ้าน) ที่มีเป้าหมายในการต่อต้านซอฟต์แวร์อันตราย StopBadware.org คัดสรรข้อมูลที่เชื่อถือได้และเป็นกลางเกี่ยวกับแอปพลิเคชันที่ดาวน์โหลดได้เพื่อช่วยให้ผู้บริโภคได้รับตัวเลือกที่ดีกว่าเกี่ยวกับสิ่งที่พวกเขาดาวน์โหลดไปยังคอมพิวเตอร์